Zużycie paliwa – kalkulator kosztów podróży
Parametrem, który w znacznym stopniu decyduje o zakupie samochodu, jest zużycie paliwa. Wielkość tę znajdziemy w każdym prospekcie reklamowym i w instrukcji obsługi, którą otrzymujemy przy kupnie samochodu. Powstaje w związku z tym szereg nieporozumień, z którymi wiele osób częściej się spotyka, szczególnie w ostatnim okresie, gdy ceny paliwa w kraju gwałtownie rosną. Uważam więc za celowe, jak należy rozumieć zapisy dotyczące zużycia paliwa, podawane w charakterystyce pojazdu i jaki wpływ na jego wielkość ma kierowca.
Na wstępie wyjaśnijmy, jakim zjawiskiem jest zużycie paliwa w silniku. Każdy silnik spalinowy przekształca energię cieplną w pracę mechaniczną. Energia cieplna pochodzi ze spalania paliw, którymi są mieszaniny węglowodorów pochodzące z przeróbki ropy naftowej (benzyna, olej napędowy, skroplony gaz propan-butan, rzadziej metan lub sprężony gaz ziemny). Zużycie paliwa zależy od wykorzystania energii cieplnej, znaczy to, że sprawność ogólna silnika – a to decyduje o jego ekonomiczności, czyli zużyciu paliwa -jest stosunkiem ciepła zamienionego na pracę użyteczną do całkowitej ilości ciepła doprowadzanego do silnika.
Miarą sprawności wykorzystania paliwa jest jego jednostkowe zużycie efektywne liczone w gramach na kW/h. Określa ono ilość paliwa w gramach, przypadającą na jednostkę wykonanej pracy. Im silnik jest bardziej sprawny, tym mniej zużywa paliwa do wykonania tej samej pracy. Jednostkowe zużycie paliwa odnosi się do zużycia w jednostce czasu i do jednostki mocy. Np. jeżeli jednostkowe zużycie paliwa wynosi 250 g/kWh, oznacza to, że silnik zużywa 250 g paliwa na wytworzenie 1 kW mocy w ciągu 1 godziny.
Zadaniem silnika jest wykonywanie pracy, ale nie jest obojętne, jakim kosztem się to odbywa. I właśnie dlatego jednostkowe zużycie paliwa jest podstawowym parametrem, który charakteryzuje sprawność różnych silników i jest wykorzystywany przy ich porównywaniu. Jednostkowe zużycie paliwa zależy od rodzaju jednostki napędowej oraz stopnia jej obciążenia. Z reguły uzyskuje ono najmniejszą wartość, gdy silnik osiąga maksymalny moment obrotowy.
Coraz częściej ludzie pytają nas, ile paliwa powinien zużywać ich samochód. Odpowiedź nie jest prosta. Na zużycie paliwa wpływa przede wszystkim sprawność silnika, określana zużyciem jednostkowym. Dlatego podkreślamy znaczenie tego podstawowego parametru decydującego o sprawności jednostki napędowej. Wartość ta mierzona na stanowisku badawczym i podawana w charakterystyce silnika daje możliwość porównania silników pod kątem ekonomii pracy. Na zużycie paliwa przez samochód wpływa jednak także szereg innych parametrów: masa, współczynnik oporu powietrza (kształtu nadwozia tzw. Cx), opory toczenia, rozwiązania zawieszenia, dobór przełożeń skrzyni biegów i przekładni głównej. Przede wszystkim zaś sprawność techniczna pojazdu. Zużycie paliwa w bardzo dużej mierze zależy także od indywidualnego stylu jazdy, właściwego wykorzystywania przełożeń, wielkości uzyskiwanych przyśpieszeń, szybkości jazdy, sposobu hamowania itd. Na zużycie paliwa duży wpływ ma również droga, natężenie ruchu, temperatura otoczenia, stan i rodzaj używanego ogumienia.
W związku z powyższym, żeby przedstawić charakterystykę samochodu, w tym parametr zużycia paliwa, producenci są zobowiązani dokonywać pomiaru zużycia paliwa według normy.