Często naprawiając własny pojazd stwierdzamy, że został uszkodzony jakiś gwint i połączenie dwóch elementów jest nietrwałe lub zgoła niemożliwe. Jest to wynik złego wkręcenia śruby w gniazdo, wady materiału lub jego zmęczenia, Sposobów naprawy jest kilka i zależne są one zarówno od rodzaju uszkodzenia jak i wyposażenia warsztatu. Nie ma problemu, jeśli możemy otwór rozwiercić i nagwintować na większy typowy wymiar.
Jednym z poważniejszych uszkodzeń w silnikach spalinowych jest zerwanie gwintu gniazda świecy w głowicy. Przerobienie najpopularniejszego gwintu świecy M14 na gwint M18 najczęściej jest niemożliwe, ponieważ we współczesnych głowicach, a szczególnie w głowicach silników czterosuwowych nie ma na to miejsca. Ponadto napotkamy trudności ze zdobyciem świecy odpowiedniej pod względem wartości cieplnej. Warsztaty proponują nam w tej sytuacji zdjęcie głowicy i wstawienie redukcji. Jest to metoda dość powszechnie stosowana, ma jednak wiele wad:
– materiał użyty do redukcji jest najczęściej inny od materiału głowicy, co powoduje, że przy różnej rozszerzalności cieplnej po pewnym czasie redukcja wykręci się wraz ze świecą lub połączenie stanie się nieszczelne, zaś kołkowanie lub zagniatanie redukcji od wewnątrz nie zawsze daje pożądane efekty
– kołnierz redukcji powoduje, że świeca jest cofnięta w stosunku do komory spalania i zmieniają się warunki pracy cylindra
– wysoki koszt naprawy tzn. demontaż głowicy, ewentualna regulacja zaworów, konieczność dokręcenia głowicy po pewnym czasie oraz cena uszczelki pod głowicę.
Z moich doświadczeń wynika, że idealnym rozwiązaniem jest zastosowanie specjalnej wkładki gwintowej typu Heli-Coil; metoda naprawy znana w Polsce, niestety, ze względu na konieczność zakupu oprzyrządowania i wkładek za waluty wymienialne jest mało rozpowszechniona, jednakże posiadanie kompletu naprawczego przez warsztaty i stacje obsługi w przypadku częstych napraw tego typu jest z pewnością opłacalne.
Co to jest wkładka gwintowa Heli-Coil?
Drut z austenitycznej stali chromo-niklowej o przekroju w kształcie ukośnika zostaje zwinięty w sprężynującą spiralę i tworzy współśrodkowy gwint wewnętrzny i zewnętrzny. Przed montażem średnica zewnętrzna wkładki jest o ściśle obliczoną wartość większa od średnicy zewnętrznej gwintu w otworze, w który ma być wkręcona. Wkręcona wkładka ma naprężenie i jest dzięki temu samohamowna i tworzy kalibrowany gwint wewnętrzny o pierwotnej średnicy nominalnej. Gwint taki na skutek swych charakterystycznych właściwości okazuje się nawet lepszy aniżeli gwint nacinany.
Naprawa polega na nacięciu specjalnym gwintownikiem z „pilotem” nowego (trochę większego) gwintu w gnieździe świecy w głowicy, wprowadzeniu za pomocą przyrządu wkładki Heli-Coil w gniazdo w głowicy oraz ułamaniu końcówki (zabreraka) wkładki .
Zalety gwintu naprawionego tą metodą są niepodważalne:
– zwiększona wytrzymałość gwintu wynikająca z dobrego przylegania powierzchni
– większa jest odporność na ścieranie, dzięki zastosowaniu stali 18CrNi8, a wysoka gładkość powierzchni zmniejsza tarcie gwintu
– wkładka – dzięki swej budowie – zapewnia idealną szczelność, a naprężenie jej w gnieździe zapobiega wykręceniu wkładki wraz ze świecą
– do naprawy gwintu nie jest konieczne zdjęcie głowicy – wióry od gwintownika dzięki jego konstrukcji są minimalne (małe opiłki z głowic aluminiowych zostają wydmuchane przez pokręcenie rozrusznikiem ewentualnie spalone w czasie pracy silnika i nie stanowią praktycznie żadnego zagrożenia).
Jedyną wadą tej metody jest wysoki koszt oprzyrządowania, praktycznie nieopłacalny przy jednorazowej naprawie.
Dlatego też decydując się na podany sposób naprawy zorientujmy się, czy nie ma w pobliżu warsztatu, który wkładki takie stosuje.
Naprawa w warsztacie specjalistycznym będzie niezawodna, szybki i stosunkowo niedroga.
Na koniec kilka praktycznych uwag. Chcąc uniknąć konieczności naprawy gwintu gniazda świecy w głowicy:
– nie wkręcajmy zimnej śwrecy do nagrzanej głowicy, z uwagi na kurczenie się materiału głowicy może się okazać, że świeca została dokręcona mocniej aniżeli to zamierzaliśmy zrobić
– nie wkręcajmy świec z długim gwintem w gniazda z krótkim gwintem z uwagi na to, że wystająca część gwintu świecy zostanie obłożona nagarem z komory spalania i przy wykręcaniu świecy można uszkodzić gwint w głowicy
– świecę należy wkręcać w pierwszej fazie ręką lub kluczem bez przetyczki; przy znacznym oporze przy wkręcaniu trzeba sprawdzić, co jest tego powodem.
Wkładki Heli-Coil stosuję w swoim warsztacie od wielu lat i nie miałem z tego tytułu żadnych reklamacji, a jako ciekawostkę przedstawiono mi świecę, którą krzywo wkręcono w gniazdo z wkładką Heli-Coil. Na świecy nacięty był drugi gwint, natomiast wkładka pozostała nieuszkodzona. Choć materiał korpusu świecy nie jest zbyt twardy, to jednakże fakt ten świadczy o wysokiej jakości wkładek, a w praktyce można powiedzieć, że jest to „wieczny gwint”.