Z DZIEJÓW WYŚCIGÓW SAMOCHODOWYCH

Z DZIEJÓW WYŚCIGÓW SAMOCHODOWYCH

Wrodzona człowiekowi chęć rywalizacji objawiła się naturalnie również wraz z początkami motoryzacji. Automobil, ucieleśniający siłę, szybkość i wytrwałość stał się doskonałym środkiem do współzawodnictwa w nowej dyscyplinie – sporcie samochodowym. Pomimo to, że motywy organizowania pierwszych konkursów i wyścigów z obecnego punktu widzenia są niejednoznaczne, zdecydowanie sportowa rywalizacja w całym tego słowa znaczeniu odgrywała ważną rolę obok celów reklamowych, prestiżu osobistego lub zamiłowania do ryzyka.

Pierwsze imprezy samochodowe nie miały charakteru wyścigów ze skomplikowanymi regułami, jakie dziś obowiązują. Jeśli mamy zacząć od początku, to palmy pierwszeństwa należy udzielić imprezie, którą z trudem można uznać za wyścigi. Ogłosiło ją w 1887 roku francuskie czasopismo „Le Vélocipéde” jako oficjalne wyścigi publiczne urządzane na przedmieściach Paryża dla pojazdów poruszających się przy pomocy siły innej, niż ludzka lub zwierzęca. Wyścigi odbyły się na torze zamkniętym i mogłyby stać się pierwszymi na świecie, gdyby nie jeden żałosny fakt: w imprezie uczestniczył jeden jedyny zawodnik – samochód parowy de Dion-Bouton. W następnym roku ponownie zorganizowano wyścigi (tym razem uczestników było dwóch – de Dion-Bouton i Serpollet), niestety nie zyskały one należytego rozgłosu i tymczasowo zostały zapomniane, a rozwój sportów samochodowych poszedł w innym kierunku — zaczęto organizować wyścigi na trasach pomiędzy miastami. Rokiem decydującym w tym okresie stał się rok 1894, w którym wydawnictwo „Le Petit Journal”, a w jego imieniu redaktor naczelny Pierre Giffard ogłosił wyścigi „pojazdów bez koni”. Trasa została wyznaczona pomiędzy Paryżem a odległym o 126 km Rouen. Wyścigi nie miały charakteru rywalizacji pod względem szybkości, obiecywały jedynie niecodzienne widowisko. Tymczasem na przekór wyobrażeniom pana Giffard propagandowa, uroczysta defilada automobilów przekształciła się w prawdziwy wyścig. Jako pierwszy pojawił się w Rouen hrabia Albert de Dion z czasem 6 godzin 48 minut po starcie, co stanowiło prędkość średnią 18,7 km/h. Jednakże główna nagroda – 5000 franków w złocie – została podzielona pomiędzy samochody Peugeot i Panhard-Levassor, w których w odróżnieniu od napędu parowego Alberta de Dion zastosowane zostały dwucylindrowe silniki widlaste Daimler. Samochody Peugeot prowadzili Lemaitre i Dorion, samochody Panhard-Levassor — osobiście właściciele firmy, René Panhard i Emile Levassor. Drugą nagrodę otrzymał de Dion, trzecią zaś Emil Roger jadący samochodem marki Benz, który był przedstawicielem tej firmy we Francji.

W końcu tego roku przygotowywano już plany wspaniałej imprezy, mającej zaćmić poprzednie wyścigi. Torem o całkowitej długości 1178 km miała być trasa Paryż-Bordeaux-Paryż. Jedenastego czerwca 1895 r. z Place d’Armes w Wersalu wystartowali uczestnicy pierwszych w świecie oficjalnych wyścigów samochodowych, faworytami pomiędzy 22 samochodami, z których siedem miało się podzielić sumą 70 000 franków, były znów samochody Peugeot i Panhard-Levassor. Poza konkursem jechał samochód marki Peugeot zwany „l’Eclair”, unowocześniony przez zastosowanie opon Miche-lin. Pierwszy był w Paryżu Emile Levassor, jednakże oficjalnym zwycięzcą uznano Koechlina, jadącego samochodem Peugeot, ponieważ pojazd Levassora był dwumiejscowy — a nie czteromiejscowy, jak wymagały przepisy.

Ten typ zawodów pomiędzy miastami stał się niezwykle popularny i z Paryża rokrocznie wyruszał odtąd wyścig.

Ciekawe było stopniowe zwiększanie szybkości i mocy pojazdów, uwidocznione najbardziej w rozwoju samochodów Panhard-Levassor dominujących na wyścigach aż do 1899 roku. Samochody te w roku 1895 posiadały moc 2,94 kW (4 KM) i osiągały średnią prędkość 24,2 km/h, podczas gdy model z roku 1899 miał moc 11,8 kW (16 KM) a średnia prędkość mierzona na wyścigach Paryż Bordeaux wynosiła 49,4 km/h.

W początkach naszego wieku w wyścigach zaczęły odnosić sukcesy szybkie Morsy i Renaulty z silnikami o mocy około 51,5 kW (70 KM), osiągające prędkość maksymalną ponad 100 km/h.

W 1899 roku w dzienniku „New York Herald”, wychodzącym również w Paryżu, opublikowano reguły nowych wyścigów samochodowych, nazwanych Pucharem Gordon Bennetta od nazwiska ich organizatora, będącego równocześnie właścicielem gazety. Zgodnie z tymi regułami minimalna masa pojazdu została ograniczona do 400 kg, a maksymalna do 1000 kg. Długość trasy ustalono na 550-650 km. Po raz pierwszy zawody o Puchar Gordon Bennetta odbyły się na trasie Paryż-Lyon, a zwyciężył Charron jadący samochodem Panhard-Levassor.