ROZWÓJ FORMUŁ WYŚCIGÓW

W następnych pięciu latach (1926-1930) weszła w życie formuła półtoralitrowa ograniczająca minimalny ciężar stopniowo od 600 kg (1926) przez 700 kg (1927) do 550 kg w 1928 roku. Podczas gdy w 1926 roku nowa formuła dopuszczała jedynie samochody dwumiejscowe z jednym zawodnikiem, od 1927 roku można było używać również samochodów monoposto o szerokości minimalnej 850 mm. Początkowo konstruowano monoposty z kierowcą siedzącym z prawej strony, później miejsce dla kierowcy przesunięto na środek samochodu. W 1928 roku ustalono, że zawody powinny odbywać się na torze o długości co najmniej 600 km. W rok później minimalny ciężar został znów podniesiony do 900 kg. Przejściowe obniżenie ciężaru miało na celu zachęcenie większej ilości zawodników, bowiem w niektórych wyścigach brało udział mniej niż dziewięciu uczestników.

Wprowadzenie silników doładowanych groziło nieproporcjonalnym wzrostem zużycia paliwa samochodów wyścigowych, dlatego też formuła z roku 1929 ograniczała maksymalne zużycie do 14 kg benzyny i oleju napędowego na 100 km. W 1930 roku formuła dopuszczała dodawanie do sprzedawanej powszechnie benzyny 30% benzolu. Pomimo ustalenia tych przepisów niektórzy organizatorzy wyścigów Grand Prix kierowali się własnymi zasadami, nie respektując półtoralitrowej formuły. Doszło do tego, że nawet organizacja oficjalna — międzynarodowa komisja sportowa CSI (Commission Sportive Internationale) międzynarodowego stowarzyszenia uznanych automobilklubów AIACR (Association Internationale des Auto-mobile-Club Reconnus) ogłosiła obowiązującą od 1931 roku Wolną Formułę (Formuła Librę). Ograniczenia dotyczyły jedynie organizacji wyścigów. Ze względu na czas trwania zawodów — ponad 10 godzin – w czasie wyścigów musieli zmieniać się za kierownicą dwaj zawodnicy. W wyniku ogłoszenia Wolnej Formuły nadmiernie wzrosła pojemność silnika i moc samochodów, jednakże w 1934 roku międzynarodowa komisja sportowa ograniczyła dopuszczalny maksymalny ciężar samochodu do 750 kg. Był to tzw. ciężar suchy, czyli bez paliwa, oleju, wody, narzędzi i kół zapasowych. Równocześnie ustalono minimalną szerokość nadwozia na 850 mm. W ostatnich dwóch latach przedwojennych 1938-1939 obowiązywała trzylitrowa kompresorowa formuła określająca stosunek pojemności silników kompresorowych do bezkompresorowych przy pomocy współczynnika 1,5. Maksymalna pojemność silnika z kompresorem wynosiła 3000 cm3, a bez kompresora 4500 cm3. Minimalny ciężar samochodu określany był proporcjonalnie do pojemności silnika. Dla maksymalnej pojemności ciężar ten wynosił 850 kg. Szybko okazało się, że samochody bezkompresorowe konstruowane wyłącznie przez Delahaye’a i Talbota nie mogą pod względem mocy konkurować z kompresorowymi modelami Mercedesa, Auto Union czy Maserati. Dlatego też pierwsza powojenna formuła z roku 1947 zmieniła stosunek pojemności silników kompresorowych do silników ze ssaniem atmosferycznym na 1 :3 z ograniczeniem pojemności do 1500 cm3, ewentualnie 4500 cm3. Pozostałe parametry techniczne samochodów nie były ściśle określone. W latach 1952-1953, kiedy samochody Ferrari panowały bezkonkurencyjnie na torach Grand Prix, samochodami Grand Prix stały się oficjalnie automobile formuły 2. Była to tzw. formuła dwulitrowa z pojemnością do 2000 cm3 bez użycia kompresora.

Dążenie do zbliżenia konstrukcji samochodów wyścigowych do seryjnych samochodów osobowych doprowadziło do ogłoszenia nowej formuły, wprowadzonej w 1954 roku. Była to dwu i pół litrowa formuła, w której współczynnik przeliczeniowy do silników doładowanych wynosił 3,33. Pojemność silników kompresorowych wynosiła przy tym współczynniku 750 cm3, co spowodowało, że w latach 1954-1960, kiedy ta formuła obowiązywała, samochody z kompresorem znikły praktycznie z torów wyścigowych. Zupełnie nowe konstrukcje silników o pojemności 2500 cm3 wykorzystywały od 1958 roku jako paliwo benzynę lotniczą i osiągały moc znamionową, tj. odnoszącą się do 1 litra objętości silnika, 73,5-88,2 kW/l (100-120 KM). Te fantastyczne parametry osiągano dzięki zastosowaniu lekkich stopów, a coraz delikatniejsze samochody miały ciężar 370 lub 430 kg (Lotus, Cooper). Formuła obowiązująca od 1961 roku określiła więc minimalny ciężar samochodu na 450 kg (bez paliwa i kierowcy). Pojemność silnika zmniejszono do 1500 cm3. Coraz surowiej zaczęto też wymagać zwiększenia bezpieczeństwa jazdy. Oprócz hamulców dwuobwodowych obowiązkowe były pasy bezpieczeństwa i łuk ochronny nad kierowcą. Samochody musiały mieć rozrusznik elektryczny. Długość toru wyścigowego określono na 300-500 km.

Była to ostatnia formuła wymagająca klasycznej konstrukcji otwartego, jednomiejscowego nadwozia z odkrytymi kołami i napędem z tłokowego silnika spalinowego. W roku 1966 zaczyna się okres, w którym samochody Grand Prix nie dają się szybko i pewnie zidentyfikować, jak było to wcześniej. Umieszczanie na nadwoziach reklam, zanik tradycji oznaczania samochodów barwami narodowymi, umieszczanie skrzydeł dociskowych i możliwość użycia turbin spalinowych lub silników Wankla radykalnie zmieniło wygląd boksów i torów wyścigowych.

Zazębiające się interesy handlowe i barwne reklamy producentów opon, olejów, kosmetyków, papierosów czy wyrobów alkoholowych spowodowały, że ta dziedzina sportu, która zaczynała się od dżentelmeńskiego współzawodnictwa, dziś nazywać się powinna raczej Grand Circus niż Grand Prix.