PANHARD-LEVASSOR – rok 1895

SA des Anciens Etablissements Panhard & Levassor, Paryż, Francja

Trudno mówić o zwycięzcy pierwszych wyścigów samochodowych świata jako o prawdziwym samochodzie wyścigowym. Wysokie, dwumiejscowe nadwozie typu powozu przymocowane było do drewnianej ramy z niezwykle małym rozstawem osi — tylko 1300 mm. Pojazd napędzał dwucylindrowy silnik Daimler, produkowany na licencji w fabryce Panhard-Levassor. Cylindry ułożone w kształcie litery V miały średnicę 80 mm i skok tłoka 120 mm, dzięki czemu całkowita pojemność silnika wynosiła 1206 cm3. Silnik z półkulistymi komorami spalania miał zapłon w postaci rozżarzonej rurki, pływakowy gaźnik i samoczynne zawory zasysające; osiągał moc ok. 2,6 kW (3,5 KM) przy 800 obr/min. Chłodzony był wodą w obiegu wymuszonym przez pompę odśrodkową. Napęd przenoszony był z silnika do trzystopniowej skrzyni biegów za pomocą ciernego sprzęgła stożkowego ze skórzaną okładziną, a następnie do mechanizmu różnicowego za pośrednictwem skórzanego pasa. Stąd ruch przenoszony był przez dwa łańcuchy rolkowe na koła łańcuchowe połączone z tylnymi kołami pojazdu. Tylne, drewniane koła szprychowe — tradycyjnie większe od przednich – miały podobnie jak pozostałe koła gumowe pełne obręcze. Układ hamulcowy składał się z dwóch rodzajów hamulców – ręcznego drążkowego działającego na obręcze tylnych kół i nożnego dźwigniowego, hamującego wał przeniesienia napędu. Koła przednie były kierowane specjalnym mechanizmem przegubowym Ackermanna, nazwanym tak od imienia swego wynalazcy. Pojazd nie miał jeszcze kierownicy, a kierowca obracał koła za pomocą dźwigni sterującej. Przy ciężarze 600 kg można było osiągnąć prędkość maksymalną 30 km/h.

Zwycięstwo Emile Levassora, jadącego tym pojazdem w 1895 roku, zapoczątkowało regres w rozwoju samochodów z napędem parowym — później zupełnie wycofanych z torów wyścigowych.

Rozwój samochodów Panhard-Levassor szedł w kierunku stałego zwiększania pojemności i mocy silnika przy równoczesnym obniżaniu stosunku masy do mocy pojazdu. Model z roku 1902 miał już czterocylindrowy silnik o pojemności 13,7 litra i mocy 51,5 kW (70 KM), co w porównaniu z jego masą — 1060 kg — dawało stosunek masy do mocy równy 20,6 kg/kW. Niestety podwozie samochodu nie było udoskonalane wraz ze wzrostem parametrów wydajności. Utrudnione kierowanie samochodem przy prędkościach średnich wynoszących wówczas około 100 km/h było przyczyną wielu poważnych wypadków.